Her yıl çeşitli etkinlikler ve şenliklerle kutlanan Hıdırellez ya da Hıdrellez; Miladi takvime göre 5 Mayıs ve 6 Mayıs günlerinde kutlanmaktadır. Hıdırellez'in kökeni hakkında birçok farklı fikir ve inanış vardır. Hızır günü olarak bilinen Hıdırellez Orta Asya, Ortadoğu, Balkanlar ve Anadolu'da kutlanan bir bayramdır. Dünya üzerinde darda kalanların, sıkıntı yaşayanların yardımcısı olduğu düşünülen Hızır ile denizlerin hâkimi olduğuna inanılan İlyas’ın yeryüzünde buluştukları gün olduğuna inanılır.
Hıdırellez nereden çıkmıştır?
Rivayete göre; Hızır, İlyas ve İskender-i Zülkarneyn, birlikte ölümsüzlük suyunu aramaya çıkmışlar. Su, Karanlık Ülkesi denilen bir yerdedir. Bir diğer rivayet ise bu Ab-ı Hayat yani ölümsüzlük suyunun İstanbul'da Yuşa Tepesi'nde olduğudur. Bir müddet sonra karanlıklar ülkesine varırlar, Hızır ile İlyas bu suyun kaynağını bulup hem içer hem yıkanırlar ancak İskender'e söylemezler. İskender bir süre sonra vefat eder. Hızır ve İlyas ise hem sonsuz bir hayata hem de inanılmaz bir fiziki güce kavuşurlar. O gün bu gündür; Hızır'ın karada, İlyas'ın denizde zorda kalanların yardımına koştuğuna inanılır.
Hıdırellezde neden ateş üstünde atlanır?
Yakılan ateşlerin üzerinden atlamak en bilinen ve uygulanan Hıdırellez eğlencesidir. Ateşin ve üzerinden atlamanın, insanları nazardan, hastalıklardan koruduğuna inanılır. Bu yüzden bu ritüel Hıdırellez ile bir olmuştur. Yakılan ateşin üzerinden 3 defa atlanır. Kimileri ise ateş yakar, dilek diler ve üzerinden atladığında gerçekleşeceğine inanır.
Hıdırellez günü hangi dualar okunur?
Hıdırellez günü koca bir sene boyunca hevesle, umutla beklenir. Hazreti Hızır ve Hazreti İlyas'ın bir araya gelerek yeryüzündeki insanlara yardım eli uzattıkları bu günde eller dileklerin ve duaların kabulü için semaya açılır.
Hıdırellez günü aşağıdaki dua dudaklara yerleşir anlamı; yüceler yücesi olan isminin hakkı için senden isterim. Bana helâl rızık ver. Allah’ım, eğer rızkımız semada ise onu indir. Eğer yerde ise onu çıkar. Uzakta ise onu yaklaştır. Yakın ise kolaylaştır. Az ise çoğalt. Çok ise onu bereketlendirBin bir adım bir adım. Allah bir adım adım. Kerim kerem Allah. Başımda bir duman var yardım eyle ya Allah. La ilaha illallah muhammeden resullullah yetiş imdadıma hızır ile Allah birsin sen kulla mişersin biz gibi kulların yardımcısı sensin hızır deryada erdim murada amin.
“Yâ Allahu, yâ Rabbi, yâ Hayyü, yâ Kayyûmü, Yâ Zel Celâli ve ikram. Es’elüke bismikel azîmil-a’zami. Enterzukanî helâlen tayyiben. Allahümme in kâne rızkunâ fissemâi enzilhu. Ve in kâne fil ardi ezhirhu ve in kane ba’iden karribhu. Ve in kâne kâriben yessirhü. Ve in kâne kalîlen kessirhü. Ve in kâne kesîren ihfazhü bilbereketi”
Hıdırellez İslam’da varmı?
Hıdırellez batıl inanç mıdır değil midir? Kutlamak günah mıdır? Hızır ve İlyas'a ithaf edilen Hıdırellez; İslam dünyasındaki her ülkede kutlanmadığı gibi, kutlanan ülkelerdeki etkinlikler ve ritüeller de birbiriyle aynı değildir. İslam kültüründe Hızır ile İlyas hakkında bir çok hikaye mevcuttur. Bu yüzden İslam dininde Hıdırellez'in yeri tamamen halk geleneği olmasından dolayı yer almaktadır. Kağıtlara dileklerin yazılması, gül dalına asılması, ağaç dallarına çaputlar bağlanması dinimizde yeri olmayan ve hurafe olarak tabir edilen uygulamalardır.
Kimler Hıdırellez bayramını kutlar?
Kökeni İslam öncesi Mezapotamya, Orta Asya, Ortadoğu ve Anadolu kadar giden bir halk bayramıdır. Orta Asya’daki Türk boylarında da benzer kutlamaların yapıldığı tespit edilmiştir. Günümüzde Hıdırellez Hıristiyan dünyasında dahil olmak üzere bir çok farklı kültürde kabul görmekte ve baharın gelişi gelişi olarak kutlanmaktadır. Türkiye’de Hıdırellez olarak kutlanan bu gün, Ortodoks Hıristiyanlar tarafından Aya Yorgi, Katolik Hıristiyanlar tarafından ise St. Georges Günü olarak bilinir. Orta Asya, Suriye, Balkanlar, Irak, Mısır ve İran gibi ülkelerde de kutlamalar yapılır.