Merhaba arkadaşlar. Bildiğiniz gibi, engelli bireylerin hayatını kolaylaştırmak ve yaşadığı zorlukları bir nebze olsun hafifletmek için, devlet tarafından sağlanan birtakım uygulamalar vardır. Bunlardan birisi, ÖTV indirimli araç satın alabilmeleridir. Bugünkü konumuzda, ÖTV indirimli engelli araç alım şartlarından bahsedeceğiz.
Halk arasında her ne kadar “ Özürlü “ , “ Özürlü raporu “ , “ Özürlü araç “ gibi tabirler kullanılsa da, biz bunun yerine engelli denilmesini tercih ediyoruz. Çünkü bizler özürlü değiliz. Doğuştan ya da sonradan sahip olduğumuz bazı engellerimiz olsa da, bazı özürlü! vatandaşlarımız yaşamamızı zorlaştırsa da, hayata tutunmaya çalışan insanlarız. Sözü çok uzatmadan konuya geçmek istiyoruz.
ÖTV (Özel Tüketim Vergisi) nedir?
6 Haziran 2002 yılında kabul edilen ve yasalaşan ÖTV, belirli bir ürün ya da mal üzerinden alınan harcama vergisidir. KDV’den farkı, satın alınan ürünün her el değiştirişinde tekrar alınmaz. İthalatçılar ile satışı ilk yapan kişi yada kurumlar ÖTV ödemesini gerçekleştirirler.
ÖTV matrahı nedir?
ÖTV ( Özel tüketim vergisi ) matrahı, bir malın ya da ürünün, vergiler hariç satış rakamıdır. Yani bir ürünün, KDV ve ÖTV eklenmeden önceki fiyatıdır. Kısacası, ürünün bayiden çıkış fiyatı da denilebilir.
Bir örnekle bu durumu açıklayalım.
Bir otomobil markası, ürettiği modellerlerden birini, bir bayisine 60 bin TL’ye satıyor. Bayi, üzerine 5 bin TL ekleyerek, son kullanıcıya 65 bin TL fiyata satıyor. İşte otomobil bayisinden alınan bu 65 Bin TL, aracın vergisiz fiyatı oluyor. 60 bin TL’de ÖTV matrahı oluyor.
Araç fiyatlarına göre ÖTV oranları nasıl hesaplanır?
ÖTV hesaplama yapılırken, araçların distribütör fiyatlarının üzerine KDV ve ÖTV eklenir. Yapılan yeni düzenlemeye göre ÖTV oranları;
- Motor silindir hacmi 1600 CC’den düşük ve ÖTV matrahı 40.000 TL’den az olan araçlar için %45
- Motor silindir hacmi 1600 CC’den düşük ve ÖTV matrahı 40.000 – 70.000 TL arasındaki araçlar için %50
- Motor silindir hacmi 1600 CC’den düşük ve ÖTV matrahı 70.000 TL üzeri olan araçlar için %60
- Motor silindir hacmi 1600-2000 CC arasında ve ÖTV matrahı 100.000 TL’den az olan araçlar için %100
olarak belirlendi. Yani engelli vatandaşlarımız, araçların satış fiyatı üzerinden yukarıdaki oranda indirimli bir şekilde sahip olabiliyor. Buna bir örnek verelim;
Bir otomobil bayisine gittiniz. İstediğiniz aracın satış fiyatı 100 bin TL. Bayi ile görüştüğünüzde, size ÖTV oranının %50 olduğunu söyledi. Bu durumda siz araca, 66.666 TL ödeyerek sahip olabiliyorsunuz.
Şimdi isterseniz engellilerin araç satın alırken hangi şartlarda ÖTV indiriminden faydalanabileceği üzerine bilgileri verelim.
%40 üzeri engelli, %60 engelli gibi rakamlar artık önem arz etmiyor. Çünkü yapılan düzenlemelerle, engel durumu %90 üzeri ve %90 altı olmak üzere iki bölüme ayrıldı.
Sakatlık derecesi %90’ın altında olan engellilerin ÖTV indirimli araç satın alma şartları nelerdir?
Engel durumu yüzde doksan altında kalan vatandaşlarımız, aşağıdaki şartları sağladığında ÖTV indiriminden faydalanabilmektedir.
- Sol bacak ya da sol ayak kısmından sakat olan engelli vatandaşlarımız, “ sürücü belgesi alabilir “ ya da “ Otomatik vitesli araçları kullanabilir “ şeklinde sağlık raporu alırlarsa,
- Sağ ayak ya da bacak veya her iki ayak ya da bacaktan sakat olan vatandaşlarımız, “sürücü belgesi alır “, “ Özel tertibatlı engelli aracı kullanabilir “ ya da “ Otomatik vitesli araçları kullanabilir “ şeklinde sağlık raporu alırlarsa,
- Sağ kolu sakat olan vatandaşlarımız, “Vites kolu yükseltilmiş özel donanıma sahip araç kullanabilir “ya da “sürücü belgesi alabilir “ şeklinde sağlık raporu alırlarsa,
- Boyu çok kısa olan vatandaşlarımız, “ Pedalları yükseltecek özel donanıma sahip araç kullanabilir “ ya da “sürücü belgesi alabilir " şeklinde sağlık raporu alırlarsa,
ÖTV indiriminden faydalanabilirler.
Sakatlık derecesi %90 üzeri olan engellilerin ÖTV indirimli araç satın alma şartları nelerdir ?
Rapor oranı %90 ve üzeri olan engelliler için, herhangi bir şart aranmıyor. Sakatlık derecesi yüzde 90 ve üzeri olanlar, iki şekilde araç satın alabiliyor. Yukarıda yazdığımız şartlardan muaf olan bu vatandaşlarımız, engelli aracı satın almak istediklerinde, araçları kendilerinin kullanıp kullanmayacağını belirtmeleri gerekiyor.
- Sakatlık oranı %90 ve üzerinde olan engelli kişiler, araçları kendileri kullanacaksa sürücü belgelerinin olması gerekiyor. Bu durumda olan kişilerin araçları kullanmaları için özel tertibat (aparat) olması gerekiyorsa, bu aracı sadece kendileri kullanabilir. Fakat özel tertibat gerekmiyorsa ya da bu tertibat sökülüp takılabiliyorsa, aracı herkes kullanabilmektedir. Aracı kendisi kullanmak isteyen engelli kişilerin sürücü belgesi olması şart değildir. B sınıfı sürücü belgesi olan kişiler de araç kullanabilir.
- Sakatlık oranı %90 ve üzerinde olan engelli kişiler araçları kendileri kullanmayacaksa, bir sürücü belgelerinin olmaları şart değildir. Aracı isteyen herkes kullanabilmektedir. Tabi engelli aracının yurtiçinden satın alınmış olması şarttır.
Yurtiçinden alınan engelli aracını kimler kullanabilir?
Yukarıda yazılanlardan anlaşıldığı gibi, engelli adına alınan bir aracı, özel tertibat gerekmiyorsa herkes kullanabilir.
Yurtdışından satın alınan engelli aracını kimler kullanabilir?
Yurtdışından ithal edilen engelli aracını kullanabilecek kişiler için bir değişiklik yapılmamıştır. 3. dereceye kadar akrabalık bağı bulunan kişilerin dışındakiler kullanamıyor.
Peki 3. dereceye kadar akrabalar kimlerdir?
Kan ve sıhri hısımları adı verilen bu kişileri, aşağıya yazalım.
1. Derecede Kan Hısımları:
Engelli Kişinin;
- Çocukları,
- Annesi,
- Babası.
1. Derecede Sıhri (Kayın) Hısımlar:
Engelli Kişinin;
- Eşinin annesi,
- Eşinin babası.
2. Derecede Kan Hısımları:
Engelli Kişinin;
- Kardeşleri,
- Torunları,
- Büyük annesi
- Büyük babası.
2. Derecede Sıhri (Kayın) Hısımlar:
Engelli Kişinin;
- Eşinin kardeşleri (kayınbirader, baldız, görümce),
- Eşinin büyük annesi,
- Eşinin büyük babası.
3. Derecede Kan Hısımları:
Engelli Kişinin;
- Kardeşinin çocukları (yeğenleri),
- Dayısı,
- Amcası,
- Halası,
- Teyzesi.
3. Derecede Sıhri (Kayın) Hısımlar:
Engelli Kişinin;
- Eşinin kardeş çocukları (kayınbiraderinin, baldızının ve görümcesinin çocukları)
- Eşinin dayısı,
- Eşinin amcası,
- Eşinin halası,
- Eşinin teyzesi.
Görüldüğü gibi, engelli kişinin hem kendisinin hem de eşinin aynı derece akrabaları da, engelli adına kayıtlı olan aracı kullanabilmektedir. Ayrıca evlatlık ve öz çocuklar aynı hükümlere tabidir.
Kısaca toparlayacak olursak, engelli adına alınan aracı;
- Yurtiçinden satın alındıysa ve özel tertibat ( hareket ettirici vs.. ) gerekmiyorsa herkes kullanabilir. Yurtdışından alındıysa 3. dereceye kadar kan ve sıhri yakınları kullanabilir.
- Sürücü belgesi ile özel tertibatlı araç satın alan kişiler, araçlarını sadece kendileri ya da aynı sakatlığı taşıyan başka bir sürücü belgeli engelli biri kullanabilir.
- Araç içerisinde özel bir donanım yoksa ya da araç otomatik vitesli ise, yine herkes kullanabilir.
Engelli adına alınan araçlarda KDV indirimi yapılıyor mu?
Engelli araçları için maalesef KDV indirimi yapılmıyor. Bu konuda şu an için yapılmış ya da yapılacak bir düzenleme bulunmuyor.
İkinci el araçlarda engelliler için ÖTV indirimi yapılır mı?
Engelli araçlarında ÖTV indirimi, sadece sıfır alınan araçlarda geçerlidir.
%40 üzeri engelli olan kişiler ÖTV indiriminden faydalanabilir mi?
Yazı içerisinde söylediğimiz gibi, ÖTV indirimi için herhangi bir yüzdelik şartı kalmamıştır. Yasal anlamda engelli sayılmak için, %40 üzeri engelli raporu almak gerekmektedir. Bu durum, vatandaşlarımızın kafalarını karıştırmaktadır. Engelliler için sağlanan bazı haklardan faydalanmak için %40 engelli rapor almak gerekirken, ÖTV indirimi için herhangi bir oran yoktur.
Not: Makalede geçen “sürücü belgesi” den, (ehliyet) kasıt A engelli sınıfı veya B engelli sınıfı sürçü belgesidir. Yapılan son düzenleme kapsamında engellilere verilen H sınıfı ehliyet kaldırılmış olup yerine yukarda adı geçen ehliyetler getirilmiştir.
ŞU KONULARADA BAKIN
Yüzde 40 Raporla ÖTV indirimli araç almak
%90 raporla engelli aracı nasıl alınır
Engelli Araç Alımı İçin Gerekli Evraklar
Yasal uyarı: Bu makalenin tüm hakları engelolma.net sitesine ait olup izinsiz ve kaynak gösterilmeden başka sitelerde yayınlanması durumunda yasal işlem başlatılacaktır.