Aşağıdaki bilgiler 10.10.2022 tarihinde güncellenmiştir.
Hasta alt bezi geri ödemelerinin SGK tarafından yapılması ile ilgili hüküm, Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) içinde geçmektedir. Bilgi için bakınız: Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) https://www.mevzuat.gov.tr/File/GeneratePdf?mevzuatNo=17229&mevzuatTur=Teblig&mevzuatTertip=5
Hasta alt bezi/külotlu hasta alt bezi ödemelerinde 1 Haziran 2022 tarihinde değişiklik yapılmıştır. Buna göre ödemeler, hasta alt bezi reçetesi yazdırılmadan düzenli olarak doğrudan kişi adına banka hesabına yatırılmaktadır. Kişi bu ödemeyi alabilmek için, ikamet ettiği Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlüğüne elindeki hasta alt bezi raporu ile başvuru yapmalıdır. Çoğu vatandaşımız, başvuru yeri olarak il sağlık müdürlüklerine gitmektedir. Başvuru yapılacak yer yaşadığınız yerdeki SGK il müdürlükleridir.
1 Haziran 2020 tarihinde SUT metni içinde yapılan değişiklik ile ödeme kapsamının yeni haline yazının sonunda yer verilmiştir.
Daha anlaşılır olması için soru-yanıt şeklinde ve açıklamalar ile düzenlenmiştir.
SORU: Çocuğum 2,5 yaşında. Bez raporu için doktora gittiğimde bana “3 yaşından önce rapor yazılmaz” dedi. Ne yapabilirim?
YANIT: Engelli çocukların bez temini için alt yaş sınırı 2 yaştır. Metnin sonunda yer verdiğimiz hasta altı bezi SUT Metni doktorunuza gösteriniz. Eğer 3 yaş için ısrar ederse hastanenin Hasta Hakları Birimine yazıl talepte bulununuz. Ya da CİMER üzerinden ya da ALO 184’e şikayet bildirimi yapınız.
SORU: Hasta alt bezi ödeneği almak için muhtaçlık durumuna bakılıyor mu?
YANIT: Muhtaçlık durumu incelemesi yapılmaksızın SUT metninde yazılı şartları sağlayan herkese hasta alt bezi geri ödemesi yapılır.
SORU: Annem günde sekiz adet bez kullanıyor. Doktor raporuna sekiz adet yazdı. Bunun tamamının ödemesi olamaz mı?
YANIT: SGK geri ödemesi sadece günde dört adet bez içindir. Raporda sekiz adet bez kullanması yönünde ifade yazılı olsa da ödeme sadece dört adet bez için yapılır.
SORU: Daha önce bezlerimizi medikal firmadan ya da eczaneden alıyorduk. Ancak şimdi ödemelerin değiştiği söyleniyor. Nasıl bir işlem gerekiyor?
YANIT: Evet daha önce bezler istenirse eczanelerden istenirse medikallerden alınıyordu. Hasta alt bezi alımları, Sağlık Uygulama Tebliğinde yapılan düzenleme ile 1 Haziran 2022 tarihinden itibaren ödemeler şahıs ödemesine dönüştürülmüştür. Bez raporu ile bulunduğunuz ildeki SGK il müdürlüğüne müracaat etmeniz gerekmektedir. Ödenek, SGK’ya bildirmiş olduğunuz banka hesabına, düzenli olarak aylık yatırılacaktır.
SORU: SGK tarafından 1 aylık ödenecek miktar ne kadardır?
YANIT: Yetişkin hasta alt bezi ödeme tutarı 120 adet x 1,88 TL(tek bir bez ödeneği) =KDV dahil 243,65 TL‘dir.
Çocuk için ise; 120 adet x 1,47 TL (tek bir bez ödeneği)=KDV dahil 190,51 TL‘dir.
Hasta alt bezi ödemesi SUT metni aşağıdadır. Alt kısımdaki açıklamalara, sizlerden gelen sorular üzerine yer verilmiştir.
1) Hasta alt bezi/külotlu hasta alt bezi kullanması gerekli görülen hastalar için (çocuklar için en az 2 (iki) yaşını tamamlamış olmak kaydı ile) ikinci veya üçüncü basamak resmi sağlık kuramlarınca düzenlenecek (en fazla 2 yıl süreli) uzman hekim raporunda;
Açıklama: İkinci veya üçüncü basamak resmi sağlık kuramları: Devlet hastaneleri ikinci basamak, eğitim ve araştırma hastaneleri ve üniversite hastaneleri üçüncü basamak hastanelerde bez raporu talep edilebilir. Ayrıca bu hastanelerin evde sağlık hizmeti kapsamında evde sağlık hizmetindeki hekimlerce de rapor düzenlenebilir.
a) Mesane veya rektum kontrolü olmadığının veya,
Açıklama: “Mesane ve rektum kontrolü yoktur”: Mesane kontrolü, idrarını tutmada sorun yaşamak demektir. Mesane idrar torbası demektir. İdrarını tutamama ya da nörojen mesanede olduğu gibi kendi isteği ile idrar yapamama (kontrolün olmaması) durumudur. Rektum kontrolü ise dışkılamada (büyük tuvalet) sorun yaşama, kontrol edememe durumudur.
b) Kolostomi/ileostomili hastalarda idrar inkontinansı olduğunun veya,
c) Ürostomili hastalarda gaita inkontinansı olduğunun,
ve idrar/gaita inkontinansına neden olan primer tanının belirtilmesi kaydı ile günde 4 (dört) adedi geçmemek üzere sağlık raporunda öngörülen günlük kullanım adeti doğrultusunda 18 yaş üstü hastalar için A10049 SUT kodlu “Hasta Alt Bezi/Külotlu Hasta Alt Bezi”, 3-18 yaş hastalar için A10118 SUT kodlu “Çocuk Hasta Alt Bezi/Çocuk Külotlu Hasta Alt Bezi” tıbbi malzeme fiyatı dikkate alınarak 1 (bir) aylık tutar ödenir.
Açıklama: Primer Tanı: Primer tanı engelliliğe neden olan ya da mesane veya rektum kontrolüne engel olan birincil teşhis demektir. Örneğin serebral palsiye bağlı olarak bireyin tuvalet kontrolünün olmaması durumunda primer teşhis serebral palsidir. Ya da idrarını yapamaması nedeniyle düzenli aralıklarla sonda takılarak (TAK işlemi) mesanesi boşaltılması gereken bir birey için primer teşhis bir felç durumu ya da spina bifida olabilir. Teşhis yazılmadan sadece “mesane ve rektum kontrolü yoktur” ifadesinin yazılmış olması, raporun geçersiz olmasına neden olur. İki yaşını doldurmuş engelli çocuklar dâhil, çocuk ve yetişkin alt bezi/külotlu hasta alt bezi ödeneği, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından karşılanmaktadır. Ancak SGK, hasta alt bezi geri ödeme kriterleri arasında yer alan idrar veya gaita inkontinansına neden olan primer tanı listesi ve bu tanılara ilişkin ICD kodlarına ait liste yayınlamış ve bu liste dışındaki teşhislere ödeme yapmamaktadır. SGK’nın duyurusu ve teşhis listesi için bakınız: https://www.istanbuleczaciodasi.org.tr/?page=icerikler&id=11397
2) 3-18 yaş hastaların boy, kilo ve/veya bel çevresi ölçülerinin çocuk hasta alt bezi/külotlu hasta alt bezine uyum sağlamadığının sağlık raporunda belirtilmesi kaydıyla 18 yaş üstü hastalar için ödenen tutar üzerinden ödeme yapılır.
Açıklama: Bu maddeye göre 18 yaşın altında olup yetişkin bezi kullananların çocuk bezi yerine yetişkin bezi ödemesi alabilmesi mümkündür. Bunun için bez raporunda bel çevresi, boy, kilo bilgilerine yer verilmelidir.
3) İdrar inkontinansı ve gaita inkontinansı nedeniyle erişkin/çocuk hasta alt bezi/külotlu hasta alt bezi ödemesi alan hastalarda; SUT hükümleri doğrultusunda düzenlenen sağlık raporu ve reçeteye istinaden hidrofılik kendinden kayganlaştırıcılı sonda bedeli Kuramca karşılanır.
4) Sadece idrar inkontinansı nedeniyle erişkin/çocuk hasta alt bezi/külotlu hasta alt bezi ödemesi alan hastalarda; hidrofılik kendinden kayganlaştırıcılı sonda bedeli Kuramca karşılanmaz.
5) Bu madde kapsamında yapılacak ödemeye ilişkin izlenecek yöntem Kurum tarafından ayrıca duyurulur.
Açıklama: Burada bahsedilen ödeme şekli, yukarıda açıkladığımız yeni şahıs ödeme biçimidir. 5’inci madde kapsamında SGK tarafından yayımlanan duyuru için bakınız: https://www.sgk.gov.tr/Duyuru/Detay/Hasta-Alt-BeziKulotlu-Hasta-Alt-Bezi-Temini-Hakkinda-2022-06-03-11-05-58
Özel açıklama: Engelli çocukların ve çalışmayan engelli yetişkinlerin ödenekleri, sigortalı anne ya da babalarının hesabına yatırılmaktadır. Bu durum, özellikle boşanmış ailelerde sorun yaşanmasına neden olabilir. Çocuk, çalışmayan anne ile birlikte yaşıyorsa ve ödenek boşanmış olduğu eşinin adına yatırılıyorsa babanın, ödeneği anneye vermediği durumlar için SGK’ya dilekçe ile başvurmanızı öneririz.
Derleyen: Sosyal Hizmet Uzmanı Ayşe SARI
Sağlık Hizmetleri Sendikası (SAHİM-SEN) Engelliler Komisyonu Başkanı.
Türkiye Engelsiz Yaşam ve Sosyal Hizmet Vakfı (TEYVAK) Yönetim Kurul Üyesi
Sivil Memurlar Sendikası (SİMESEN) Genel Merkez Engellilik Mevzuatı Danışmanı
Mobbing ile Mücadele Derneği Engellilik Genel Koordinatörü
Uyarı: Bu bilgilerden, kaynak göstermeden alıntı yapılamaz.